По повод скорешниот брутален чин на цензура на авторското дело на ОПА кое требаше да биде дел од фестивалот Скопје Креатива во организација на Градот Скопје, КООПЕРАЦИЈА јавно се изјаснува со најостра осуда против неспособноста на организаторот кој дозволи реакциите на конкретна група граѓани и МПЦ да влијаат врз неговата одлука за уништување на делото, кое сепак беше во сопственост на Градот а со тоа, на граѓаните на Република Македонија.
Овој чин е сосема спротивен на сите стандарди и начела за заштита на Човековите права за слободно изразување и слободата на говорот па воедно, тој претставува грубо кршење на самите принципи на демократијата во земјава.
Уметниците кои орбитираат во КООПЕРАЦИЈА се искрено згрозени од ваквиот непринципиелен став на Градот Скопје и изразуваат жалење и разочарување што оваа институција не покажа способност да ги заштити овие скапоцени права.
КООПЕРАЦИЈА
Список на поддржувачи
Јане Чаловски
Филип Јовановски
Небојша Вилиќ
Ѓорѓе Јовановиќ
Инес Ефремова
Никола Узуновски
Валентино Димитровски
Јадро – Асоцијација на Независната Културна Сцена
Игор Тошевски
Елена Вељановска
Златко Теодосиевски
Владимир Каевски
Лазо Плавевски
Иванка Апостолова
Симон Узуновски
Марика Бочваровска Плавевска
Кристина Леловац
Дарко Алексовски
Калина Буневска Исаковска
Јованка Попова
Ана Пипонска
Владимир Јанчевски
Данило Мандиќ
Ивана Васева
Дијана Богдановска
(продолжува)
kooperacija.wordpress.com 
Иронијата кога една капка на имагинарно средство за чистење ја отстранува и последната трошка надеж дека во Македонија постои нешто што се нарекува демократија а камо ли конвенција за човекови права.
Поттикнување верска нетрпеливост и дискриминација по верска основа е брутален чин. Соопштение до јавноста: уметниците системски ја убиваат уметноста. Следниот пат направете реклама со тема од друга религија, да видам каков брутален чин ќе следи. Само затоа што припадниците на Христијанската религија нема да ви ги скинат главите, не значи дека треба да ги понижувате и исмејувате, што би рекле третоодделенците, само затоа што ви се може. Бидејќи токму тоа е брутално и насилно и против сите декларации на човековите права. Ама толку знаете, нели?
Јака логика нема што, имало некој што кинел глави, и затоа што вие не го правите истото, треба да се премолчува цензура и притисоци.
Чуствителноста и подложноста да се биде навреден од се и сешто е показател на интелектуалната беда и мизерија и колективно и индивидуално на оние кој се почуствувале погодени.
Само во вашите ограничени умови може да постои верска нетрпеливост во една досетлива и интересна реклама за средство за чистење.
Ova e umetnicko delo? Kakvi se ova umetnicive denesni. Sve e ispolitizirano i isfrustrirano. Barem realizacijata na idejata da e poubava. Zalno e ova za site, i tie sto go napravile i tie sto go trgnale. Se gleda kolku se razmisluva i deluva selski. Grozno e i sto mladi lugje koi imaat tolku mnogu da postignat povekje samo ako za moment reshat da ne se zamaraat so politickite slucuvanja vo drzavava. Mladi lugje, ne bidete politicki isfrustrirani, ima tolku mnogu drugi raboti koi se poubavi vo zivotot.
Kolku vnimanie im se pruza na politicarite, tolku i kje bide i nivnata popularnost i fiktivna vrednost.
Ma neka pushat k.. ropaci. Se brukaat dok se u vlast. Ke dojde i krajot na toa. Uvek imalo govnarija shto si igra lazen moral. Nedaj boze po doma da im vlezeme da vidish shto pravat.
Па после се смееа демек види ги овие радикалниве муслимани за една карикатура во весник се закануваат и креваат прашина… Па по радикални од овие МПЦ има ли.. Срамота. Мајка ми кој е голем голем голем верник се насмеа и ја поздрави креативноста, ама тие помалку школуваните никогаш нема да разберат.
ne gledam umetnost
Отвори ги очите.
Abe kako ne vi e strav da se podsmevate i da gi osuduvate onie sto veruvaat vo Boga i cudata bozji … a pravata na vernicite … slobodno izrazuvanje praese i onaj od Swedska li od kade i da bese koga nacrta karikatura na Allah … pa gledam … umetnicki mnogu e izdignat ….Gospod da vi prosti …neznaete sto pravite ..
Госпот нека ти прости, нас баш и не мора.
Демократија и од Зимбабве полоша, каква демократија. Барем да ни всадат чипови и да се испрограмираме сите. Срамота
koja demokratija ja barate, ova e navreda kon cekvata i kon site vernici najstrogo da se kaznat za naracatelite na ova delo
Martin , izlezi malku od krugot na balkanskoto sueverie , i pogledni sto se slucuva nadvor. Nema nikakva navreda vrz veruvanjeto na vernicite tuku pogled od druga perspektive na onie koi sto se kompetentni i sto rabotat dolgo vreme (konzervatori restavratori) i mozat da dokazat kako i sto se slucuvalo.
Reklamava e dosta kreativna , nejziniot koncept i gledanje na slucuvanjeto , i e dosta dobro iskombinirano. Nikoj ne veli deka e vistina , i da ti smeni mislenje/veruvanje.
како уметници сте многу арогантни и мислите дека вашиот нихилизам и дрскост се врвни дострели во еволуцијата на свеста, цивилизацијата и образованието. наместо да исмејувате и деконструирате можеби подобро би било да работите на вашата совест, кај се мешате, кај не ви е место, кој е вашиот ресор, кои се границите на вкусот и да создавате нешто објективно вредно за почит. никој не ве спречува да се препивате, дрогирате и оргијате за да ја разбиете егзистенцијалната конфузија и комфорната затапеност на вашите животи но кога провоцирате обичниот народ со вакви будалаштини логично е да има реакции! имате среќа што сте во македонија, досега во европа ќе ви летнеше главата…КОЈА БЕДА НА 2 НОЗЕ САМО СТЕ!
Сигурно и децата кој веруваат во дедо мраз се згрозени и навредени од рекламите за кока кола каде што нивниот идол е бесрамно искористен за маркетиншки цели.
Провокација во оваа реклама може да види само оној што бара провокација.
Единствена дрскост во случајов е узурпирањето на едно од основните човечки права – правото на слободно изразување.
sporeduvash dedo mraz i detski verbi so VERA NA NAROD (ZREL)? Tebe mnogu neshta ne ti se jasni!!!! A toa pravo na slobodno izrazuvanje ima edna granica – toa e navreda i kleveta!!!!! Pojasni si nekoi osnovni neshta!!!!
човекови права за навреда на верски чувства?! Јас како верник сум длабоко навредена!!! Какви ви се тие човекови права?! Зарем смеам јас да извадам билборди со навреда на педерски определби и тогаш вие да не го сметате тоа за навреда?! А да не зборувам за неуметноста и некреативноста на оваа најголема глупост што сум ја видела!! Лицемерни некреативци што се кријат зад името уметност и креативност, а всушност се само празна бездна од безидејност, безсмисловност и неинтелегенција!!!!!! Вие не знаете што е уметност!!!! Бидејќи за ништо друго не ве бидува во животот останавте да и ја крадете легитимноста и суштината на уметноста!!!!
Мојата слобода завршува онаму каде што започнува болката на другиот!!! Тоа се вашите човекови права!!!!
kade shto nema avtocenzura, tamu ima cenzura!!! I ova e tipichen kich, a ne umetnost!!!! Nitu edna estetska kategorija, a nitu etichka, pa ni etosna ne se zastapeni!!!! APSOLUTEN KICH!!!!
mila, kaj “umetnicite” nema nitu moral, nitu etos, nitu etika, tuku samo pofalba na gluposta!!!! Da bea umetnici kje imaa druga inspiracija, vistinska, a ne kako ovie duduci, samonarecheni umetnici i ironichari, prazni individui bez lichnost!!!!
Тука грешиш, оти и Исус бил уметник…
Ah da znaeshe shto e toa kich…
fantasticna reklama, a kade moze da se nabavi proizvodot? i ovde vo USA gi ima ama brzo se troshat…bravo decki! potpishuvam Ana Piponska
planirash crkvi da chistish? obidi se da vidish dali kje ti uspee!
verojatno ne planira da cisti crkvi, tuku CUDOTO – gluposta sto se pojavi vo nasata INSTITUCIJA crkva, koja ja navreduva nasata intelegencija. Site sme vernici na svoj nacin, site veruvame deka postoi Kreator/ Sozdavatel, no edno e da se veruva vo Kreatorot, a drugo vo Institucija. Kako sto citam od tvoite reakcii, gledam deka veruvas vo institucija. Prosti, no toa go citam megju Tvoite redovi.
a koj veruva vo institucija? Crkvata e samo izrazuvanje na Vistinata vo koja veruvam! Zarem ima vera vo institucija? Nomne mu e tuka mestoto na ova!
Вистина во која веруваш? Демек има неколку вистини и си ја бираш онаа што најмногу ти одговара?
hm…. veruvash vo institucija fokus i chovek so skrien identitet!!! hm… Mnogu neznaenje, a mnogu tvrdenje… nema smisla da se potpiramena megju redovi i pretpostavki!!! Vera i institucija… Institucija i Gospod… Mnogu apstraktni poimi za koi se drznuvash da nosish zakluchoci!!! Doznaj pa zboruvaj!!! Shto e Gospod, shto e vera, shto e crkva, shto se popovi itn… Ne sudi po svoite tesni pogledi na rabotite. A toa Kreatorot ili Sozdatelot, ili Apsolutot …. e apstraktna pretstava za lugjeto shto sakaat da fantaziraat bez da realiziraat!!!
a ti znaes sto e Gospod??? Pa daj molim te objasni mu i dokazi mu na covestvoto, prosvetli go. …i ponatamu obidi se da gi elaboriras tvoite stavovi bez navredi.
tebe da ti kazham? ti ne sakash da zbaesh.
p.s. не знам дали ова: „veruvash vo … i chovek so skrien identitet!!! hm… “ се oднесува на мене. но, еве, за ссекој случај: за разлика од тебе, јас чесно се потпишав со име и презиме. за да докажам дека не сум измислен човек со скриен идентитет, повели на http://nvilic.blogspot.com.
ако има потреба ќе ти испратам и мојот код, i.e. ЕМБГ?
Што сте запнале бе вие, може ли да знам? Зошто сте така окомени на еден билборд ако „реализирате без да фантазирате“, и знаете што е Господ, што е Црква итн.? Што се попови, што е вера, … ќе те прашав да ни објасниш ама знаеш што? ЕБИ СЕ. Ти не си таа што заслужува да биде прашана, ти не си некој си свезнател, ти не си репер, ниту авторитет за тоа што е Господ, итн., само поради самиот ебан факт дека покрај тебе на оваа убава планета Земја живеат уште 7 МИЛИЈАРДИ ЛУЃЕ кои (сакала ти да признаеш или не!) имаат СВОИ видувања, СВОЈА вера, СВОЈА слобода (на волја на израз и говор па и да ти покажат среден прст и да те отераат у курац коа ќе напињаш), и се’ така по ред!
ЗНАЧИ! SHOVE YOUR OVERESTIMATED OPINIONS WHERE THE SUN DON’T SHINE, “ana”! Живеј и остај ги И ДРУГИТЕ да ЖИВЕАТ! Остај им го билбордот! Иди крши глаа негде кај што сакаш, секаде кај што сакаш, у црква, со поповим, на ебаниот врв на трансцендентацијата ако сакаш истопори се и СУДИ ОЗГОРА (пошто ти оди суперски!), само НЕ замарај тука и не застанувај зад дрски и злобни и забегани тактики како оправдување на цензура! ИСУС ХРАМОВИ РУШЕЛ БРЕ АЛО! А вие денешните следбеници НЕ на Исус туку на „мајката Црква“ (која ДЕНЕС ИСУС да се врати ОДМА ќе го распне!), ми проповедате овчаризам и малодушност! У што трансцендентираш, да те прашам, у слободата што ропството од страна на една идеја ти овозможува??? СУПЕР! Зачувај си ги поповите, Господот (твој али очигледно не сечиј!), Црквите и другите курци палци што ти се камен-темелник, светиња, и очигледно џелат на се’ што ти е „шејтан“ тебе у животот. Дрш си се, уживај си, ама си дошла тука со меч, и со меч ќе те истерам, бедо една! И ако се запрашаш со што си заслужила некој вака да ти се обрати (немој да плачеш дека некој те суди, не те почитува, дека е заблуден или не го гледа Господ у тебе, откако ТИ прва тоа го направи тука!), појди во огледало погледни се, и кажи си го ова „Нека го фрли првиот камен тој што е безгрешен“! Па можеби, јас искрено се надевам, ќе ти СВЕТНЕ кај си се одделила од Бог!
Ај поздрав, и чучи си во црквата кај што нема бедници, мали души, злобни неинформирани сатански бездушни билборди, итн. Чучи си таму, ќе бидеш спасена од злото на Креацијата. Бог да чува и да брани! 😦
хм… глеам дека повеќе религиозни зилоти го читаат ова отколку луѓе кои некако во македонија пристигнале до 21 век. штета.
21 vek za tebe znachi verojatno cel na patuvanjeto niz vekovite, kade treba da bide iskluchen Bog ili lichnata sloboda, lichnata vistina?!!! Jas pak mislam deka vo 21 vek lugje shto se ushte navreduvaat, ponizhuvaat i imaat predrasuda deka 21 vek e nekoja tipizirana sosotojba na umot (vo tvojot sluchaj prazen) ne stignale ni do lichnata zrelost, a 21 vek e neshto shto postojano se sluchuva niz site vekovi!!!!
Личната зрелост претпоставувам се мери според тоа колку веруваш во бога? Right?
Богспод гопт ке ве казни со крв ке платите децатата ке ви серат крв и ке горите во пеколот, НЕВЕРНИЦИ умрете сите до еден да останеме само ние тука РИСЈАНСКИ ЧЕДА БОЖЈИ…Нека е слава божја вечна чиста македонска, Александар македонски најголем христијанин…Прости им боже и казни ги со смрт и болест. Амин!
.
.
.
.
.
Јадам бубрег… и ја сум уметник, ги поштуем и поддржавам ОПА највише у свет. Најбољи сте и продужете даље… ама, ИЧ КУР ДА НЕ ВЕ БОЛИ!
Najvishe u svet te molam drug pat pred da napishesh neshto, dobro da razmislish!!! Zashto glupostite izviraat od prebrzani i neosnovani stavovi!!!!
Мислам дека треба малку да се подзапре, да се смират страстите и да се расчистат некои работи, а не да се излетува толку шаблонски и емотивно, односно, неразумно. И ве молам, не ги мешајте работите: едно е верското чувство (реакциите), друго е „чудото“ во црквата Св. Димитрија (темата на билбордот).
Во случајот со билбордот, според моето професионално читање, предмет на критика не се ниту верниците, ниту христијанската вера, ниту христијанството, ниту нејзината догма, туку „чудото во црквата Св. Димитрија“. Зошто сметам така? Затоа што најповиканите институции во случајот „чудото од Св. Димитрија“ играат некоректна игра и манипулираат со јавноста (и верничка и не-верничка): и Македонската православна црква и Националниот конзерваторски центар.
Кусо потсетување: прво се случи „чудото“ (да појаснам: чудото го ставам во наводници само работно, затоа што досега тоа ниту се потврди, ниту се отфрли, а колку месеци поминаа од тогаш), потоа НКЦ рече дека ќе почека да поминат празниците па да даде стручно мислење (иако за тоа почекување немаше ниту потреба, ниту причина), празниците поминаа а НКЦ никако не дава мислење, па потоа, или на крај МПЦ реши да формира своја комисија (како што е случај во католичката црква, во чии рамки Ватикан има формирано цел еден оддел за проверка и преиспитување на разноразните „чуда“ коишто редовно се појавуваат во католичко-христијанската сфера). И уште никој од овие две институции не кажа што, всушност, се случило: имаме ли чудо или имаме „чудо“ или: имаме или немаме чудо!
Како дипломиран историчар на уметноста со археологогија и со познавање на конзерваторските работи, сметам дека не се работи за чудо, туку за „чудо“: одлично податно за манипулација и верска, и политичка и националистичка. Знам дека е сосема можно, а и од чиста логика (се разбира ниту примерена, ниту барана од некој верник), дека слојот од чадот (горежот) од свеќи и темјан, после долго напластување и впивање може да претрпи промени. Во овој случај и многу едноставно овој гореж толку многу се натрупал и напластил, а хемиски не се врзал за подлогата, што едноставно почнал да паѓа заради тежината и гравитацијата. Не сте запрашале ли: зошто (или најповеќе) „светнаа“ само позлатените ореоли на светителите? Еве одговор за кој не треба да бидете стручњак: затоа што горежот хемиски не реагира, не се врзува, со златната подлога. После оволку влага од временските прилики годинава, после долгодецениска негрижа на клерот на МПЦ за одржување на фреските, едноставно горежот толку многу се натрупал, што натежнал и отпаднал од подлогата. Ако не ми верувате мене (а не морате), слободно прашајте кој било конзерватор (како што јас прашав и разговарав со еден виш конзерватор, бидејќи редно е дека пред да донесете било каков суд, мора да ја слушнете и другата страна, нели?), од кој било конзерваторски центар и сами запрашајте се уште еднаш: зошто (или најповеќе) „светнаа“ само позлатените ореоли на светителите?
Во која смисла се двете посочени институции „виновни“ за овој метеж? Уште на почетокот ќе кажам дека за ова што следи немам никакви званични информации од посочените инситуции, дека заклучокот го носам врз основа на инормациите од јавноста (меѓу другото и со колеги конзерватори), врз основа на мојата професија (историчар на уметноста) и врз основа на здраворазумско размислување (за што ги молам верниците, за кои знам дека овој метод не е валиден, да ми простат; но став, за што било се носи само врз основа на критичка анализа, а не на чувства, односно, во реакцииве, како рационални чинови, не може да се аргументира со чувства). Значи:
– на МПЦ и’ одговара да и’ се случи чудо за да ја зајакне верата кај своите верници (тоа е принцип, стратегија или политика на Црквата како институција уште од нејзиното формирање, а понатаму тоа е практика, стратегија и политика на секоја управувачка структура на било која општествено-економска формација долж целата европска, а подоцна и светска историја. N.B. Погледнете со што сѐ се служи оваа Влада, а за исите цели!). И на тоа таа има некое „право“. Од друга страна, на МПЦ не и’ одговара да се објави научната анализа за случајот, заради тоа: што ако пропадне „чудото“, ако нема чудо? Значи, МПЦ молчи.
– доколку НКЦ утврдило дека нема никакво чудо во „случајот“, тогаш на НКЦ не му одговара да го соопшти мислењето, бидејќи со тоа може да допре до верското чувство на верниците, веќе разбранувано од целиот случај до крајност, а од страна на МПЦ, и со тоа да создаде многу посериозни проблеми, а патем да го наруши и односот помеѓу Црквата и Државата, кој одлично политизирано функционира во последниве години. (А за нивните криминогени односи, во некоја друга прилика, а тука само на кусо: Државата прво и’ го подарува плацот на плоштадот на Црквата, па после протестите на Првата Архибригада, Плоштадот Слобода и Здружението за изградба на Бурмали џамија, и’ го продава (sic!) (за бадијала (sic!)) и оваа го купува (sic!), за на крај Државата повторно да објави дека на тој плац ќе се гради (сега не црква, туку) барокна (нормално) административна зграда — нека сега некој од вас ми одговори: во чија сопственост е плацот на плоштад? И нека некој ме демантира дека тука нема дилови, од кој било тип, а пред сѐ политички!) Но, исто така, доколку и утврдило дека е чудо, зошто тоа не го објави? (Во меѓувреме: те се формира тим, те се прави елаборат, те се бараат сретства (кои, нели, сега ги нема), те ова, те она. Значи, и НКЦ молчи.
Затоа, значи, со званичното соопштение се тактизира и од двете страни. А тоа произведува сомневање, сосема спекулативно: дали меѓу МПЦ и НКЦ (којшто е репрезент на Државата) има договор за status quo по прашањето за „чудото од Св. Димитрија“ да не се соопшти научната вистина!?
Е сега, каде е тука уметноста, како што многумина од вас забележуваат? Уметноста е токму во тоа што уметникот го има правото, како дел и субјект од општеството и, уште повеќе, како дел од јавноста и јавниот простор чие дејствување и делување е токму јавниот простор (а билбордите се токму тоа) да согледува, анализира и искажува ставови и при тоа да создаде вредност (прво естетичка, па оттука и културолошка). Уметноста тоа отсекогаш била и секогаш ќе биде, се сложувале вие со тоа или не. (Оттаму зборуваме за општествената функција на уметникот/уметноста.) И затоа уметникот има право на свое јавно искажано мислење кога посочува дури и на чувствителните теми, сѐ дури тие не се противзаконски или противуставни, сѐ дури не ги загрозува индивидуалните права на другите. Но, не заборавајте, тука не станува збор за обраќање кон поединците, односно, кон верниците, туку кон институциите. А тие се подложни на критика, затоа што тие се инструментите, алатките на спроведувањето на разните политики или, ако сакате – светогледи! Ако досега не сте биле запознаени со тоа што е уметноста и што е уметникот, има неколку книги преведени на македонски јазик (како проект на оваа Влада) во кои што тоа се објаснува. (На поединечно барање можам да ви ги испратам насловите.) Па читајте. Во една од нив поместена е и сликата, светски позната, „Дружината на капетанот Франс Банинг Кок“ (попозната како „Ноќната стража“) во која Рембрант, буквално ги исмејува расипаноста, коруптивноста и сплеткарството на самите порачатели на сликата!) За таа општествена функција да се оствари постојат повеќе начини. Групата ОПА го избрала постконцептуалниот начин на критичко делување со што се сака да се сврти внимание на некои сериозни и важни политички, општествени, религиозни и ини права, случувања, последици. Уметноста во ова дело (проект) е токму во поставувањето на прашањето и понудата на решение: знаејќи ја ефикасноста на современите средства за чистење, само една капка е доволна (како што во својот пост вели: „Иронијата кога една капка на имагинарно средство за чистење ја отстранува и последната трошка надеж дека во Македонија постои нешто што се нарекува демократија а камо ли конвенција за човекови права“) нејаснотијата (има или нема чудо) да се разјасни. Овој проект ни кажува дека за тоа да се случи некој треба само да сака да го притисне орозот на „пиштолот“ на шишето за спрејување течност за чистење! И да престане да манипулира со нас! Токму заради (значи: ни малку случајно!) тоа што насловот на сретството за чистење е „Solution“ (меѓу другото, лексички: сретство за решавање на проблеми или справување со тешки ситуации (преведено: нека некој ги каже конечните резултати); течна мешавина на мала компонента којашто рамномерно се распределува внатре поголемата компонента (исказот/ставот на уметникот – е малата компонента, јавниот простор, општеството, институциите – е големата компонента); дејство на разделување или раскинување (преведено: ајде да расчистиме веќе еднаш)) и токму заради употребата на билбордот – сретството за узурпирање и надвладување на нашето критичко мислење при избор во потрошувачкото општество (N.B. Чудно, никој не се буни што секојдневно билбордите, i.e. корпорациите нѐ убедуваат дека мора да го имаме најновото „Пежо“ или „Samsung Galaxy“ за разговор од 0 ден (иако сите знаеме дека не е 0 ден.), што е чиста маркетиншка манипулација со масите, а се буни за оваа уметничка манипулација.) Заклучувам: поподготвени сме и прифаќаме (бидејќи никој не се буни, туку трча во првото „продажно место“, да не речам дуќан, а потоа се фали и обезбедува социјален статус со купеното) да нѐ манипулира корпоративниот капитал (кој нѐ потикнува на пасивно (автоматизирано) мислење, отколку што сме подготвени да ја прифатиме и уметничката манипулација како игровност на симболичките значења и вредности (што е еден аспект на уметноста воопшто) која нѐ поттикнува на критичко мислење!? И токму во тоа е и вредноста и значењето, но и разликата на дејствувањето на уметноста.
А за оние кои не го познаваат уметничкото дејствување на Групата ОПА – тие со години го третираат проблемот/темата на институционалната критика. Овој проект е само продолжеток на таа и таква уметничка намера. Овој пат на ред дојде „чудото во црквата Св. Димитрија“. Лично не знам кој или што е следниот/ото.
Конечно, во едно демократско општество сѐ е подложно на јавно преиспитување и на јавна критика. Во ниту едно демократско општество никој не е заштитен како „бела мечка“. Па, ако веќе сакате, дури ни Црквата. (Сурфнете на Гугл и побарајте ја: „Piss Christ“ на Andres Serrano.) Велам „Црквата“ (со големо Ц), затоа што мислам на црквата-како-институција. Со тоа ги двојам верниците, обичните граѓани чија уставно загарантирана слобода е и слободата на вероисповест. Но, овој уметнички проект не ги третира, а со тоа не ги ни засега нив. И затоа не ги мешајте работите. И ајде да се навикнеме и да прифатиме дека и другиот има право на свое мислење и став, па дури и кога тоа е и различно од нашето/иот, или кога не ни одговараат. Се изборивме против едноумието и цензурата? Да? Тогаш дозволете му на разноумието живот без повторна цензура.
imam li jas pravo da kritikuvam? ! Spored tebe – da! Togash ete – ZA MENE OVA NE E AFIRMATIVNA KREATIVNOST, NITU UMETNOST, TUKU OBICHEN KICH I NEMANJE IDEJA, PODVALUVANJE PRAZNOUMIE I BESMISLA!!!!
А зошто се дереш, БОГА ТИ???
Друже, тука не станува збор што е според тебе, туку што всушност е.
Погоре има мал милион аргументи, во твојот коментар нема. Ти може да тврдиш што сакаш, ама ако тоа не го поткрепиш со нешто, за тие што не се пореметени нема никакво значење.
Се разбира дека имаш право да критикуваш, но за твоето (или чие било) мислење да не се сведе само на критизерство, потребна е аргументација. Би сакал и ти, како што се обидов и јас, да ми ги посочиш аргументите зошто ова не е уметност, афирмативна креативност, туку обичен кич и немање идеја… Во тоа е разликата помеѓу критизерството и отворената креативна дебата. Само така и јас ќе увидам, доколку твоите аргументи се необориви, дека некаде сум згрешил и само аргументите ќе можат да го сменат моето мислење. За тоа се работи.
prazni argumenti se toa “Druzhe”!!! I sekoe kazhuvanje e samo subjektiven aspekt!!! Navistina nemam vreme da ve ucham shto e umetnost, a shto e kich!!!! Ova se lugje bez ideja!!! I debata?! Hm… Na drugo mesto, vo druga prilika… Vi go preporachuvam Kant…. Kritika na mokjta na sudenjeto!
драга ана,
[според знакчето на твојот одговор поврзувам дека ти си ми го испратила ова, а што стигна само по мејл, но тука не е објавено (?):
http://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%87. но, и да не си ти, фино е за форшлаг. за другите да не сурфате на википедија (која, патем, досега, како и сите дигитални комуникациони платформи, нема валидност на референца и оригинал (иако сега тоа полека почнува да се менува), ана ме упатува на дефиницијата за кичот.]
ок. не знам зошто ми ја посочуваш дефиницијата за кичот? посочувањето не е аргумент.патем, дефинициите на абрахам мол и лудвиг гиц се едни од најважечките, но тоа не ја менува суштината на оваа моја порака: откако посочи на дефиницијата за кичот, ајде сега, би те замолил, елемемент по елемент од дефиницијата (па нека биде и оваа од википедија) да ја пронајдеш или поврзеш со делото од билбордот. аргументирај дека ова дело е кич. со задоволство ќе ја читам твојата анализа, бидејќи, како што веќе реков, не тврдам дека сум во апсолутно право.
сосема добронамерно, прифаќам дека со посочувањето на дефиницијата ме упатуваш на моја препроверка на дефиницијата за кичот. ок. но, каква врска има тоа со мојата главна теза во текстот за институционаалната критика на Групата ОПА и истата визуелизирана од нивна страна во делото на билбордот?
втора работа, во мојот текст не ја отворам темата за преиспитување на чудото како појава (или феномен, ако сакаш), туку за односот на една верска и на една државна институција кон случката (да повторам: според моето мислење, настаната од техничко-атмосферски причини) и на нивниот молк.
трето, се сложувам потполно и со тебе (а и со nebojsha), кога пишуваш: „Od samata sushtina na neshtata, koga stanuva zbor za chudo ili fenomen, ima eden osnoven fakt deka ne mozhe da bide dokazhan kako ochigleden logichki zakluchok negoviot postanok, on mozhe da se pokazhe. I nikako ne se potpira na racionalnalno, preparirano i poimski isusheno znaenje, tuku naprotiv, toa e primarno i neposredno, so site svoi sokovi i zhivotnost za ona shto se pokazhuva!!! “ и затоа, еве, ќе отстапам малку од своите логички позиции и ќе сложам со твоите теистички позиции. (иако, зачудува речникот (изборот на поими и термини, логички и рационално систематизирани) на твојата и расправата на nebojsha околу толку непоимливо и неспознатливо нешто какво што е чудото…) но, тоа не е тема на оваа наша расправа!
темата е следна, да потсетам во друга една форма. сакам да се запрашам себеси, но и тебе и другите: доколку навистина станува збор за чудо коешто е необјасниво (да скусам), зошто тогаш (при тоа ценејќи ги сите ваши теистички, трансцендентални, алогички, металогични (претпоставувам мислиш на металогички), надрационални (што не е исто со претходното), „intuitivni metalogichni znaenja“ (мислам дека ова е оксиморон) и други наведени позиции), зошто тогаш нашата Црква (институцијата) побара „мислење“ (sic!) од Националниот конзерваторски центар (НКЦ) (што подразбира – научно мислење!) и, конечно, упорно го чекаше нивниот одговор? повторно ќе прашам: зошто?
тоа, е драга моја соговорничке (сопишувачке) проблемот којшто овој проект на ОПА го посочува: профанизација и политизација на сакралното. „на бога божјето, на царот царевото“, ако добро помнам, пишува во светите книги. ако нашите отци останеа на сакралното, сметам, немаше да се обратат до НКЦ и сѐ ќе завршеше на светото пројавување. но, тие сакаа да ДОКАЖАТ, и тоа научно (sic!), дека тоа е чудо или НАУЧНО да докажат дека не е! зошто? за да се уверат верниците и да се убедат неверниците? (да не отвораме тука и други примери на профанизацијата на сакралното или насилното сакрализирање на профани и пагански обичаи кај нашиот народ, како што е напр. коледе, осветување на дуќани и стоматолошки ординации и сл. org.-for-profit.) делумно да, но делумно и не, затоа што другата линија на црквата-како-институција е токму тактиката и стратегијата на нејзиното присуство во просторот на јавното, а тоа е токму оној на политичкото и тоа токму тука, или во тоа е, политизацијата на сакралното. и тоа не го измисливме ние двајца, туку води потекло уште од Петар (подоцна канонизиран за св.) („Твојата вера ќе биде цврста како камен (петрос=гр. камен, карпа) и на неа ќе ја изградиш мојата црква“, Исус на Петар, парафразирано).
затоа, драга ана, ние фино си го водиме муабетов и баш сум ти благодарен за поттикот, но ова што ти го пишуваш треба да им го форвардираш и на отците од МПЦ. не знам дали си го форвардирала (и ако си веќе, длабоко се извинувам), но, убеден сум дека има и други некои кои го делат твоето или моето мислење. како сите тие наши заеднички мисли да стигнат таму каде што треба, a преку јавниот простор, преку просторот на политичкото (што не треба да се поистоветува со идеолошкото)? е – тука на сцената стапнува уметноста, заради тоа таа е „измислена“: таа, низ уметникот проговорува во името на сите нас заедно (што не ја подразбира буриоовата теза за консензуалност) и ги третира разните форми на опстојувањето на тоа политичко преку, врз неколку рансиеровски режими на естетското. можеби овој случај со ОПА го кажува она што „мојата“ група го мисли. најди/ете и ти/вие некој друг уметник-верник (уф, морам самиот да се поправам: зоограф или зограф, бидејќи поимот уметник се однесува на автономизираниот творец), па тој нека избере начин и нека ги запраша нашите отци од МПЦ: зошто чекаат научно мислење за научно необјаснива појава? (и ова воопшто не се однесува на допирањето на верските чувства на верниците, туку, како што и самата пишуваш: „Crkvata e samo izrazuvanje na Vistinata vo koja veruvam!“, односно, на профаната и материјалната појавност на тоа изразување на вистината, на нејзината општествена организација, структура и влијание.) и токму низ тие двајца или повеќе уметници/зоографи се остварува (од моја страна толку многу посакуваниот) плурализмот и тоа оној од најдобар ков: оној агонистички (читај = креативен, поттикнувачки, развоен, а не плукачки и омаловажувачки) плурализам од теориите на шантал муф.
тоа е тоа што е во средиштето на проблемот со суштината на црквата (патем, не само нашата и не само христијанската) како институција во случајот со „чудото од Св. Димитрија“. и во тоа се состои суштината на поимот манипулација (во превод = раководење) со јавноста. и токму или заради тоа сѐ ова ама баш нема никаква врска со верските чувства и теолошкиот диспут којшто се развива на оваа страница. навистина не знам веќе како подобро да ти/ви објаснам дека: мотивот, темата, предметот и намерата на делото на ОПА е токму политизацијата на сакралното и дека тоа во теоријата се именува како институционална критика…
ти испраќам поздрав проследен со најдобри намери, во духот на хуманистичката, но и христијанската љубов,
небојша
Dragi Nebojsa
Se soglasuvam so seto sto go napisa vo tekstot. Istorijata na sevkupnata umetnost (ne samo vizuelnata) pa duri i filozofijata (da se potsetime na Kant, kako ponizno mu se obarka na svojot pruski kral Fridrih II …) bez ogled na vremeto i na opstestveno-politickite sistemi od sekogas bila i ke bide (kako nuzno zlo) vo sprega so politikata. Duri i togas koga taa vizuelno, eksplicitno ne se manifestira, taa e kripticna, sekogas vo svojot podtekst krie necija, najcesto politicka manipulacija. Nie ne moze nitu da gi sonuvame politickite igri i podmetnuvanja i nivnata satanisticka kreativnost.
Zatoa kako sto velis, treba da bideme pretpazlivi, da ne bideme lesnoumni, da ne recam glupi, koga vo slucajov ne gi znaeme devte strani MPC I NKC i mesanjeto na loncinjata. A bi sakala da gi potsetam nekoi kolegi deka cenzurata i denes seuste egzistira vo takanarecenite zapadni demokratii (so bilbordot na Tanja Ostoic vo Viena, so Marjan Denkov (ucenik na Boltanski) vo Paris (koga izlozenoto delo vo novootvoreniot muzej za sovremena umetnost MAC/VAL mu go skrile po naredba na nekoj politicki avtoritet) i verojatno mnogu drugi umetnici niz svetot.
Dobra ti e zabeleskata i so razlicnite bilbordi niz gradov, na koi nikoj ne reagira na marketinskata manipulacija.
Nitu totalitarizmot ke umre nitu cenzurata, vo razlicni vremenski ciklusi ke se poajvuvaat suptilno ili eksplicitno. A imas apsolutno pravo ako sakame da bideme demokrati, kako sto mnogumina od nas se deklariraat, togas toa treba i vo praktika postojano da go dokazuvame.
Cestitki od mene
Srdecno
Konca
jas sum vernik i ovaa “kreacija” voopshto ne gji navredi moite religiozni chuvstva!!!! Bash naprotiv, me iznasmea nivnata nekreativnost i potpiranjeto na tesnata chovechka logika i granicite na svoite niski chuvstva!!! Tuku… drugo sakam da kazham…. jas sum isto taka umetnik i filosof… pa samo kje vi kazham: dechki ova e katastrofa!!! od sekoj apsekt!!!! Pogreshen pravec izbravte, no ne vo umetnosta, tuku vo bituvanjeto!!!
Мене би ми било драго да ги споделиш со нас твоите дела, како уметник и философ, за да имаме прилика да прокоментираме. Но, со оглед на тоа како ги толкуваш дефинициите за кич, веројатно и самата ќе се најдеш таму. Многу полесно е да лоцираш кич во современата православна „уметност“ каде во една мала селска црква, некој кутар „уметник“ е приморан да наслика некој светител повеќе пати од пропишаното и на нессодветни места според канонската програма, само заради желбите на некој недоветен „верник“. Кич или шунд е непознавањето на сопствената вера, придружена со фанатизам. Истото важи и за уметниците кои неретко се недоволно образовани, а нишанат многу високо. Не сум убеден дека можеш да држиш лекции, посебно не на оние кои се занимаваат со сложените визуелни феномени и современата уметност и притоа имаат доблест да ги сослушаат другите. Инаку, добро е што „креацијата“ не ти ги навредила чувствата, бидејќи во неверувањето нема ништо навредливо или вулгарно. Инаку, уметниците, не секогаш и се помалку, за среќа, претендираат кон „вистински“ вредности и божествена генијалност, за разлика од „просветлените“, што секако е парадоксално.
Дали делово ќе предизвикше толкава галама ако беше поставено во галериски, институционален простор? Во елитистичките темни ќошиња на уметничките институции се случуваат секакви работи, од директно исмевање на религија (што ова не е) до многу по екстремни ситуации во кои тенденцијата е токму да се испровоцира и предизвикаат секакви човечки реакции.Немам ништо против ваквите практики, но не ме ни многу интересираат, муабетов ми е колку впрочем институциите на системот на уметноста ја прават импотентна уметничката намера. Ова да не беше на билборд, да беше во МСУ на ѕид немаше никој ни да знае за него.Тоа и е намерата на институциите во системот, да најде затворена фиока за сите будали, па таму нека провоцираат колку сакаат. Ова системот на уметноста го прави колку за да може да ги разликува писоарот потпишан Р. Мут и другите писоари во продавниците и тоалетите.Но од време на време некој ќе искочи од галеријата и ќе бркне во око.
А инаку луѓето порано паѓале во несвест кога ќе видат малку по дрско насликана човечка фигура, па ништо. Тие што делово на било кој начин ги провоцира, времето е такво, ќе се навикнете.
И сега конечно, мене повеќе ме навредува билбордот на Т-мобиле, или оној со “во обична жичка види спојувалка”. И што да правам сега, имам право да се бунтувам против билбордите кој ме нервираат, или и тие се уметничко дело па така да морам да ги оставам да го кажат мислењето? Или овој погоре само не смеам да го дирам а тие на Т-мобиле не се уметност па затоа имам право да се бунам?
Одсега натаму очекувам ниеден од верниците кој се навредија да непие ред бул: http://theinspirationroom.com/daily/2007/red-bull-gives-christmas-angels-wings/
И не само да апстинира од овој пијалок, туку под итно да ги извести како компанија колку се навредливи, бесчуствителни, кич итн, итн!
Исто така сметам дека е пожелно МПЦ да фрли една анатема на компанијава и на сите што во иднина ќе пијат ред бул! ЕРЕТИЦИ!!
Цркви пред стечај (Дневник, 03.01.2010), извадок:
„На осум свештеници и дваесетина лица ангажирани како персонал во црквата „Свети Димитрија“ веќе со години не им се платени придонесите за осигурување. Немаат ниту сини картони за здравствено осигурување, а круна на лошата состојба се неодамнешните извршни решенија со кои Управата за јавни приходи од секој свештеник побарува суми од 2.500 до 8.000 евра за неплатен данок во изминатите петнаесет години. На најголемиот дел од свештениците, околу 80 отсто, веќе им се блокирани трансакциските сметки, така што во прашање им се доведува и егзистенцијата. Само долгот на оваа позната скопска црква изнесува околу 20.000 евра за најразлични обврски.“
Анализите По Велигден, Политичарите Воздржани За „Божјото Чудо“ – Телма Телевизија (Телма, 10.04.2012), извадок:
„Без оглед на тоа што се уште нема резултати од анализите, храмот Свети Димитрија беше преполн со верници. Она што не му се случуваше во последните години му се случува сега. Свештениците се задоволни од посетеноста, ќе се зголемат и венчавките, масовно се продаваат свеќите а се оставаат и пари на иконите.“
Дајте снимките и готово (Off.net.mk, 12.04.2012)
Site sme vernici na svoj nacin, veruvame deka postoi Sozdavatel, no edno e da se veruva vo Sozdavatelot/ Kreatorot, a drugo vo institucijata Crkva. Cudoto, za koe strucni lica izjavija deka e delo na covecka raka, i voopsto pomislata da se plasira toa kako cudo, ja navreduva nasata intelegencija. Moe mislenje e deka ova e duhovita kritika na “VRABOTENITE” vo nasata INSTITUCIJA CRKVA koi go sozdadoa CUDOTO.
Не се сите верници. Некои луѓе себе си се нарекуваат атеисти поради тоа што не веруваат дека постојат натприродни сили, повеќе или една, наречена Создател или Бог или како сакаш. Други се нарекуваат агностици, кои не се сигурни дали веруваат во постоење на такви сили или не. Од тие што се дефинираат себеси како верници, некои веруваат во еден Создател/Креатор, некои не – има различни верски убедувања и различни митологии и наративи поврзани со секое од нив.
Сето ова чисто процедурално, не ми се допаѓа зборчето „сите“ оти систематски применето таквото генерализирање носи поголемо заматување од разбистрување.
…inaku, ako go citate dnevniot vesnik Fokus, denovite po pojavata na “cudoto”, ke procitavte izjava od strucno lice (ne mu bese objaveno imeto od razbirlivi pricini) deka posle napraveniot uvid e konstatirano deka “cudoto” e delo na covecka raka.
Dragi moji ljudi. Zashli ste u vrlo osetljivu temu i za religije i za umetnosti. Ja ne znam bash da pricham makedonski, ali nadam se da chu biti razumljiva. Ono shto se tiche duhovne (religiske) sfere je nedokuchivo (za chovechki um), njen predmet znanja je uvek nepoznat u potpunosti i to uvek ostaje nedokuchivo u predmetnom bivstvovanju, to je metalogichnost bistvovanja, moment iracionalnosti (iracionalnost kao supstrat i osnova metalogichke konkretnosti), transfinitnost realnosti i za da bi sve to shvatili kao pojava potrebno vam je transcendentalno mishljenje, a ne ucheno neznanje kako antinomijsko saznanje. Nesmasno ste upali u sferu koja uopshte ne poznajete, a hteli ste da je nazovete umetnoshchu!!!! Umetnost ima neposredno samobivstvovanje kao bivstvovanje koje otkriva samo sebe, a u ovom sluchaju dogodilo se potencijalna pretenzija i to na najagresivniji nachin prema sopstva religioznih osechanja, bez nimalo znanja o religii i ontologiju religiije!!!! Vasha kvazi umetnost je preminula u tugjobivstvovanje kao negativni subjekt gde odnos “ja-ti” (koji umetnost uvek ima) je suprotnost praosnova, prautemeljenje konkretno-negativne pozicije!!!! I ovde se dolazi do problem znachaja i reshivosti problema umetnosti u to delo!!! kad je predmet nedovoljno istrazhen, i kao osnova se koristi nedovoljno istrazhen predmet, onda ontologija dela gubi znachja i vrednost!!!!
Go precenile svojot atranscendenten um.. Chudoto za niv e racionalna orientacija vo sferata na sredstvata za chistenje atmosferska prashina!!! A Metalogichnosta, nadracionalnosta se vo oblasta na nedopirlivoto i nepoimlivoto i naporedno so toa, za nas, nivniot predmet ostanuva sokrien.. baran, vo intuitivnoto metalogichno znaenje, koe stanuva vidliva tajna shto ne prestanuva da bide tajna duri i koga se materijalizira vo elementi. Oni, orientirajkji se od praktichno-utilitarni potrebi, ne se svesni za toj elementaren fakt. Kako umetnici, edinstveno od estetski i vistinski filosofski aspekt, mozheme jasno da go poimame ona shto e ochigledno, neskrieno so nikakva zavesa od nashiot pogled… i toa e samata sushtina na taa realnost kako takva! Realnosta na takvite nastani e metalogichka, nadrealna, zatoa se shto mozhe da znaeme za nea e samo edna strana od realnosta, nejzinite pojavi ili odrazi, dodeka samiot izvor e sushtinski nepoimliv!!! A tie se drznaa da go satiriziraat ona shto ne im e poznato kako celosna vistina, tuku samo spored nivnite slabi soznajni sposobnosti!!! Od samata sushtina na neshtata, koga stanuva zbor za chudo ili fenomen, ima eden osnoven fakt deka ne mozhe da bide dokazhan kako ochigleden logichki zakluchok negoviot postanok, on mozhe da se pokazhe. I nikako ne se potpira na racionalnalno, preparirano i poimski isusheno znaenje, tuku naprotiv, toa e primarno i neposredno, so site svoi sokovi i zhivotnost za ona shto se pokazhuva!!! Duri i najbleskaviot, najpronikliviot nauchnik, chovek komu site sodrzhini na svetot i vrskite vo nego mu se poznati, a koi za drugite i ponatamu ostanuvaat tajna, mora, bidejkji ja sochuval svojata sposobnost da ja gleda samata relanost onakva kakva shto e, da gleda na siot svet so mnogu stravopochituvanje!!!
Aj ma Ana ne bidi tolku ”pametna”!!!! smiri si gi strastite istrazi malku, razgledaj, ne se raboti za bilbordot tuku za cenzurata!!! pogore navedeno ti e se od strana na intelektualci, doktori na nauki, ona znaela shto bilo umetnost i kich!!!
tri tochki… dali e navedeno od strana na intelektualci, doktori na nauki i sl. ne dokazhuva apsolutna vistina!!!!! Imam jas dovolno sila da imam svoj nachin na razmisluvanje i gradenje stavovi!!!! Sekoja chest na znaenjeto na intelektualcite i doktorite na naukite, no nikogash ne se potpiram na suva hipotetika koja ne naogja oddek vo mojot svetogled!!! Se mirisam, no ne goltam se!!!! 😉 P.S. I od kaj znaesh deka jas ne sum intelektualec, pa i doktor na nauki?! Vidovitost ili intuicija?!
Па тогаш зашто воопшто било кој дискутриа? Зашто сите едноставно не ќутиме ?
Јасно ни кажуваш дека не се согласуваш и не сакаш да слушнеш што било кој сем твојата „свест“ или недостаток на истата има или нема да ти соопшти. Не дискредитираш во старт те со подсмев и висок тон на злоба пишуваш садистички коментари како да се храниш . Толку од твојата трансцидентална спознаја
ПС Кога би била голем интелектуалец, доктор на науки, верник и патриот се во едно веројатно би пишувала со кирилица- во чест на просветата .
Apeliram do nasata Pravoslavna Crkva da izleze vo javnosta i da im go objasni na svoite vernici “cudoto”, zatoa sto sprotivno gi drzi vo zabluda svoite podanici i manipulira so niv! Ne e covecki vaka da se postapuva. Ova nalikuva na “mracniot sreden vek”.
na pogreshno mesto apelirash 🙂 mpc.org.mk
„Уметниците кои орбитираат во КООПЕРАЦИЈА се искрено згрозени од ваквиот непринципиелен став на Градот Скопје и изразуваат жалење и разочарување што оваа институција не покажа способност да ги заштити овие скапоцени права.“
Ај некој од потписниците да ми објасни како ова ве разликува од оние кои го уништија/забранија билбордот?
УСТАВ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Член 16:
ЦЕНЗУРАТА Е ЗАБРАНЕТА.
:)))))) mrtvo slovo na hartija. Prema ovaa logika UN charter vika site koj sto pochinale ratni zlochini protiv humanosta ce bidat sankcionirani i izvedeni pred internacionalen sud za pravda:))))). Koj amerikanec e otiden na ovoj sud i ne samo amerikanec kako poedinka nego i celiot politichko -vladechki sistem na amerika. A ima dokazi deka ratni zlochini na americhka dusha ima da im nema broj . I po najnovi terminoloshki kodovi koga se odnesuva za niv (americhki imperialism i ne samo americhki ) se vika “Kolateralna Shteta ” za poslednive dvesta godini imaat mnogu kolateralni shteti, i da se verski izrazam i pored toa sto ne sum vernik , “kade li ce im ide dushata’ prema na babami logikata uste od tursko vikashe “kaj sto ima sila nema pravdina” zivime vo vreme na nasilie vo bilo koja forma i oblik , prema toa ima mnogu nesta koj sto se samo mrtvo slovo na hartija i ne se odnesuva iskluchivo za nas vo makedonia , mnogu mnogu mrtvi slova na hartia ima na ovaa strana na demokratski razvieniot ni svet…
Па баш дека е третирано како мртво слово на хартија, кој ако не ние граѓаните, треба да реагира јавно за тој третман?! Мртво слово на хартија, ама живо слово во живи луѓе!
Dobro utro ;dobar den ;dobra vecher , na site uchesnici na ovaa debata .Chitajki gi site napisi a vo vrska so temata za koristenje na javen reklamen prostor za umetnichko idejni i creativni potrebi , so idea da se inicira javna debata. kako koncep , nema nikakov problem nit pak provocira konflikt (po moe viduvanje) vo sushtina odlichno za preokupacia i istrazuvanje na kreativno kritichki prostor vo domenot na javen dialog. togash vo sto e problemot ? vo ideata ? vo nachinot na koj e odbran prostorot za javna debata? vo reakcijata na javnosta ? vo reakciata na instituciite drzavni , verski ili…? i kako posledno no ne i zavrshno prashanje kakva vrska seto ova ima so realnosta? onaa sushtinska realnost, ovde mislam na realnosta vo kontext na samiot predmet na provokacia za ovaa javna debata , taka na rechena CENZURA. Da na mislenje sum deka ova e sustinsko prashanje”CENZURA”. , Ne se raboti za dali e umetnost ili ne .Dali gi povreduva verskite chustva ili agnostichkite chustva ili lichni emotivni chustva za , sto e toa umetnost ili sto ne e umetnost? prema toa ako se slozite so mene do ovoj del, togash mozam da prodolzam. na ova se nadovrzuva formalno i sustinsko prashanje SLOBODA NA IZRAZ. vo prodolzenie postoi li absolutna sloboda ili ne? .ako se slozime deka postoi togash censurata e bespredmetna za diskusia. ako se slozime deka postoi relativna sloboda na izraz vo toj sluchaj cenzurata ima svoj smisol. Dali ce ni se dopadne ili ne i vo koj stepen treba da postoi ili ne a prashanje za koe bi trebalo da se fokusirame.Ako sakame kako referenca da go zememe tzv “ZAPAD” vo odnos na Makedonia za merenje na stepen na slobodno izrazuvanje ce moram da ve razocharam i da vi posocham deka na zapad nema sloboda na izraz ili po popularno sloboda na govorot vo bilo koja forma ili oblik ima tzv “NASHTELUVANA SLOBODA NA IZRAZ” sloboda koja proizvodi chustvo na sloboda ali ne postoi kako realnost, posebno ne postoi vo absolutistichki kontext . Prema toa ako se slozite ponatamu deka ZAPAD ne e merna edinica za merenje na sloboda na izras, vo toj sluchaj prechutno ce prifatime deka i zapad ima relativna sloboda na izraz i deka isti dilemi go machat i zapad kako tzv visko demokratsko uredeno drustvo sto podrazbira najgolem stepen na sloboda na govorot. kako za ilustrativen primer ce vi posocham eden novinski napis vo lokalen vesnik vo Kuala Lumpur , Malezia (kade sto rabotam kako daskal za umetnost i dezajn – inache zivam u Sydney) a e napishan vokontext kako eden kineski umetnik saka da kaze kako vo kina nema sloboda na izraz i vika vaka ” everything you know about China is wrong!. wow moja reakcia vo mojte misli beshe , wow , wow everything you know about West is wrong!. bidejki napisot beshe posochen kako ete vo kina umetnicite nemaat sloboda na izraz i kako so samiot fakt deka toj napis e ete objaven vo Maleziski vesnik koj sto e Pro zapadno editorski orientiran i treba da prestavuva vesnik za sloboda na govor. normalno ce me prashate Ama sto seto ova ima vrska so nashiov dialog. Mozda nikakva a mozda i mnogu bliska vrska. vashite prilozi vo razvoj na ovoj dialog onaka izmedju redovi mi ostava chustvo na ete nie ovde u makedonia nemame sloboda i kako pralela se nudat onaka na mala vrata deka tamu negde vo tie demokratski zemji ova ne bi se sluchilo bidejki umetnicite tamu se slobodni. Ogromna zabluda , zabluda za koja tie demokratski zemji ni ja imaat prodadeno kako sharena lazga. i nie skupo ja plachame i den deneska.vo vrska so ova sakam da se nadovrzam na Nejbosha( moj star priatel) so negovata referenca za Piss Christ – Andres Serrano , mislam deka beshe ponudena kako referenca deka umetnosta vo sustina e provokativna i so jaka potreba da se izkaze slobodno, so se slagam vo potpolnost so nejbosha ali to isti umetnik so izuzetno jaka reputacia za umetnik so jako kritichko razmisluvanje za mnogu komplexsni drustveno politichki i socio -kulturni sostojbi , mu beshe CENZURIRANA negova izlozba vo Melburn. i za vasha informazia jas bev togash vo Australia i pratev sto se sluchuva vo javniot dialog kako kroz TV , Pechatot Itd .Sto da vi kazam izlozbata beshe beskrupolozno zatvorena , kuratorot za taa izlozba ne oficialno doznaf deka bil otpusten od rabota, a jvnata debata po toa prashanje beshe ispod sekoja kritika, vo sushtina i ne mashe javna debata voopsto imashe dva dena objaveno kako informacia deka nekoj Lud amerikanec koj gi povredil religioznite chustva na ludjeto od melburn i tie isti “miroljubivi”vernici , bile isprovocirani da iskazat nasilstvo bidejki Piss Christ gi povredil nivnite verski chustva i galerijata odluchuva da ja zatvori izlozbata poradi zashtita i sigurnost na drugite posetiteli vo nacionalnata galeria vo Melburn( sto znachi ne galeria bilo koja vo melburn , nego nacionalna galeria) Dali mozete da go prochitate izmedju redovi cinicisimot na toj tzv visko demokratski svet na sloboda na govor i izraz. Sloboda na govor i izraz na zapad e po narachka i potreba , mozam slobodno da tvrdam deka tzv demokratski zapadni svet e najsofisticiran oblik na NESLOBODA. Vred, ce me prashate pa dobro ako e taka znachi cenzura ima segde znachi li toa da ne se reagira na pojavi kako sto e so kreativa vo ovoj moment vo makedonskata umetnichka i intelektualna debata vo vrska so koristenje na javniot reklamen prostor za umetnichko izrazuvanje .NE TO NI NA KRAJ PAMET NE MI PADJA ali mi padja na pamet deka tzv demokratskiot svet ne moze da mi bide referenca za sloboda bidejki on samiot ne e sloboden nema kredibilitet ni moralen ni etichki da bide referenca , vo toj sluchaj referenca moze da mi bide mojata odgovornost. “NEMA SLOBODA BEZ ODGOVORNOST” i konstruktiven dialog i pochituvanje na drugiot. vo ovoj kontext jas bi postavuval mnogu poishe prashanja od sto bi nudel odgovori , bidejki prashanjata se chesto pati ako ne i sekogash po jaki od odgovorite. Moj pozdrav do site vas u moe creativno Skopje . Mishko The hYUbrid – (svoevremeno del od skopskata umetnichka grupa ZERO)
За тие што ги мрзи да читаат толкав коментар напишан на лош јазик, скратена верзија:
:: Бла бла бла запад нема демокрација ::
:: Бла бла не го референцирајте запад, и ваму цензурираат, особено религиозните фанатици :: бла бла ::
:: бла бла небојша ми е другар, а ја сум уметник што живее во австралија и затоа олку лошо пишувам и незнам кирилица ::
:: бла бла вие пак бунете се, ама запрашајте се до кај е границата :: бла бла ::
:: бла бла во прашањата се одговорите :: бла бла ::
:)))) Sasho blagodaram za odgovorot interesen nachin kako go imash prochitano mojot komentar. uprostuvanje na sostojbite ne znachi i razbirlivost na sushtinata. Prema tvojata uprostena interpretacija po princip “sto sakal da kaze aftort” e prosto smeshna , bidejki zvuchi vaka nekako ” Abe koj kurac on ce mi kaze mene, se prai k…. ipol a ne ni pola. Abe on e nepismen be eeeeej glup eden . demek bil umetnik , pa uste, vidi go ziveel u Australia :)))) budala , pa koj ide u Australia be eeeeej akmak :)) rabotel chistach i sega tuka mi prodava filozofija :)))) nemalo demokratia na zapoad on ce mikaze sto e demokratia , hej pa uste i nejbosha mu bil drugar , pi….. dim….” I se taka do nedogled. Ajde ovaka pristojno da te prasham , mislish deka ako se sluzev so jazik slichen na tvojot ili jazik vo moja interpretacija na tvojot komentar , deka e jazik koj sto ce ne priblizi da gi razbereme komplexnite sostojbi kako na primer sloboda , demokratija , cenzura , vera , crkva , komunizam , socialism , istoria , psihologija, sociologia i mnogu drugi chovechki dostignuvanja na plan na zaednichko ziveenje vo edna zaednica. Razmisli , i podzastani, vidi sto se sluchuva okolu tebe , analiziraj , uporedi, zakljuchi i onoj momen koga ce pomislish, da taka e sega tachno razbrav kakvi se rabotite , da samo sledniot moment se najdesh povtorno zbunet i ne dorechen vo svojata misla. Vred bidi mi pozdraven i srechno razmisluvanje …
???????? Ako eden bilbord gi vrega cuvstvata na vernicite togash neka izlezat i neka kazat javno vernicite deka im smeta. E ima edno prashanje sega koi vernici? Toa e malko strashno za prashuvanje a i nezgodno zatoa sto po mene prav vernik ne bi postapil taka kako sto postapile tie sto go trganle bilbordot a koi se vadat na ime na vernicite. Isto imam edno prashanje do vernicite : – Sto ne gi kinete parite na koi ima staveno sliki od svetci, pa od toa pogoolema balsfemija ima li ? E za toa ne ne biva i nema ni da ne bide kako sme trgnale ama ako ni e taka ni treba i na tie sto mestat bilbordi i na tie sto gi trgaat. Ajt so zdravje.
Ne gi citav site komentari i mozda se povtoruvam no sepak moram da postava edno prasanje za da se rascisti dilemata dali se raboti za reklama ili provokacija.
DALI NEKOJ GO PRIMETI SREDSTVOTO ZA CISTENJE I DALI VOOPSTO POSTOI I KADE. ako ne znaci jasna e rabotata
Never argue with stupid people,they will drag you down to their level and then beat you with experience!-Mark Twain
Што правите? Арни ли сте? …
Чекај, па рекламава во сашност го уважува чудото: Солутион ќе ги исчисти и најнедостапните површини ИСТО како што Божјата рака тоа го претходно направи, нали овај…Па сеа ти види дали ќе си купиш 😀
Во едно демократско општество кое се темели врз почитувањето и заштитата на човековите слободи и права, меѓу кои своето место го наоѓа и слободата на вероисповед, неправедно е да се постапува спротивно на слободата на верниците на тој начин што нивните чувства ќе бидат исмеани и повредени преку поставување на билборди кои презентираат некакво ’’средство што ги чисти и најнедостапните површини’’, алудирајќи така на фреските во црквата Св. Димитриј во Скопје.
Почитувани, во сржта на православието е да се почитува слободниот избор на секој поединец. Но, во овој случај таа слобода ги пречекорува своите граници не само во религиозна, туку и во морална, етичка и правна смисла. Имено, на секој од нас слободата да мисли и да го изразува своето мислење му е неограничена, се’ додека таа не ги загрозува или повредува слободата и правата, изборот на другиот. Тоа е токму она што се случува во моментов. Дополнително, примената на овие демократски начела на кои сите се повикуваме, не е селективна. Човекот треба да биде демократичен не само кога демократијата му оди нему лично во прилог, туку и во обратен случај.
Секој треба да се запраша какви последици по целото општество носат таквите дискриминаторски, нечовечни, во голема мера безмилосни пораки од група на луѓе кои својот личен став, револт или омраза кон верата го користат во борба против Црквата? Зарем некогаш Црквата излезе да го исмејува ликот на атеистот, агностикот или антитеистот? Не, бидејќи Таа е поучена од ликот на Христос Кој јадеше со митници. Христос Кој ги љубеше дури и оние што Го плукаа, а потоа и Го распнаа. Во посланието на Св. Апостол Павле до Римјаните (5,7-8) се вели: ’’ За праведник одвај ли некој да умре; за добар можеби некој и да се реши да умре. Но Бог ја докажа љубовта Своја кон нас, уште додека бевме грешни. ’’
Затоа, човек може и да не верува, тоа е негово лично право и определба, но не смее да се повикува на ’’Хитлерова слобода’’ со која ќе го измачува поединецот кој нема исти определби како неговите.
Единствената слобода е во љубовта. Онаму каде што љубов нема, барем почитта може да постои. Во најмала рака, таа ќе направи човекот на човек да не е волк.
Со почит,
Здружение на граѓани ’’ Здружение за негување на православните вредности’’
Navistina uzivav sabajlevo da procitam nekoklu redovi od vastie postovi… iako nemozam da go sosema razberam, nitu pratam celiot tok na sluckite… taka da mozebi malce diletantski ili nevrzano na sluckata ili prethodnata diskusija, no sekako mozam da pridonesam konstruktivno.
CENZURATA… umetnosta raboti da bide cenzurirana, cenzurata e kako najvisoka nagrada na umetnickoto delo. Cenzurata mu ovozmozuva na umetnikot da gi stavi na videlina tekovite na politikata, crkvata, itn, Duri procesot na cenzuriranje trae (duri i potoa), politickite procesi se razgoluvaat i veke nemozat da gi prikrijat svoite skrieni inklinacii – sto povise angaziraniot umetnik moze da posaka od toa?
Umetnickoto delo (ako e voopsto umetnicko delo… mozebi nacin na umetnicite niz vizuelni sretstva da go iskazat svojot politicki stav), ne e veke predmet na raspravata, tuku kolku site tie okolu nego ke uspeat da go razglat ovoj sistem. Umetnikot kako sekogas e iniciator na raspravata, no ne gi poseduva ‘alatkite’ da go prodolzi diskursot… no site okolu nego, kako vo ovoj primer, mozat da go napravat toa.
Jas mislam deka clenot 16: Cenzurata ne e dozvolena – treba da se ukine i da stoi Cenzurata e dozvolena. Ova sigurno ke zgolemi broj na dobri umetnicki dela i ke rodi generacija na dobri umetnici.
Lugje Be! Shto vi e? Shto sakaat neka pravat… neka pishuvaat… neka lumpuvaat! Bre, pa toa se ateisti, samonarecheni (samonarecheni zatoa shto umetnichkite vrednosti ne gji evidentiraat samite avtori, tuku neshto drugo i nekoi drugi) umetnici. Vprochem, vo Evangelieto pishuva BLAZHENI STE VIE, KOGA KJE VE SRAMOTAT …. I KOGA KJE GOVORAT PROTIV VAS SEKAKVI LOSHI (NAVREDLIVI) ZBOROVI LAZHNO – ZARADI MENE!!! TOA SE ZBOROVI NA SAMIOT GOSPOD ISUS HRISTOS!!!! SMirete se i ostavete im ja slobodata da deskriminiraat (da ve sramotat)… I navistina slobodnata volja (dadena od Gospod) na sekoj chovek se manifestira vo polnata nejzina avtornost!!! A dali e toa umetnost ili ne… toa e drugo pole na rasprava, no ovde, vo ovoj tesen prostor za komentari, sigurno nema mozhnost. I kje ve molam site – i ateisti i vernici – povekje megusebna dignitizacija i megjuchovechka tolerancija, barem da ima nekoe nivo!!! A vie umetnici (nepotvrdeni) kako shto za chudoto kazhuvate deka e somnitelno, taka i nekoi drugo za vasheto delo kazhuvaat deka ne e umetnost!!! Ist arshin!!!
Го видов чудото… верувам во Бога… верувам во чудото…
Го видов билбордот… и… хм.. воопшто не ме навреди, не добив нагон да го искинам, да го исплукам и.т.н. Јас како верник ќе останам верник што и да напише, објави или докаже некој, па оттука значи дека која било иницијатива или изјава или билборд не ја засега мојата вера, а уште помалку моите верски чувства!!! Немам јас што да бранам…. Јас гласно кажувам дека верувам, а некој гласно кажува дека не верува и толку! Слободно нека си ги изрази секој на свој начин своите ставови.. Нема потреба од агресија! Изразувањето е добра ситуација… опасно е кога се влегува во немоста на насилството. Додека постои изразување, можеме да се користиме со слова, а кога тие ќе се потрошат доаѓа до испливување на ниските стихии кои преминуваат во крвопролевање, кое е, пак, кулминација на безумие!!! Јас немам ништо против сечие своеумие додека не се премине границата на притеснување на правото на живот, зашто никој не е граѓанин од помал или поголем ред. Нема повеќе интелегентни верници од уметници или генијални атеисти помудри од верници. Не се регрутираат така нештата! Но, за жал, од двете страни гледам простотилак и многу ниско ниво на комуникација… агресија… гнев… презир!!!! Човек треба да биде слободен од самољубието што го нагонува да ги брани своите ставови како единствени вредни!!!! Тоа не е ниту духот на христијанството, ниту духот на уметноста, туку духот на татарството… паганштијата… и некултурата!!!! Значи сосема слободно да си погледнеме во лице едни на други и секој да го каже своето и да не биде ниту исмеан, ниту исплукан… ако може! Јас ве почитувам дечки… билбородот е ваш став… не и мој, но не ми пречи воопшто. Слободно изразете го својот став… мислење…. уметнички израз… Не грижете се верници… билбордот не е опасен по ничија определба. Секој има слобода да верува и да не верува – Господ му ја дал таа слобода!!! На крајот од краиштата… кога нешто не ни се допаѓа, сметаме дека е навредливо или страшно опасно – има начин да го забележиме и да го разговараме. Смирено… спокојно… слободно да мислиме.. Не се навредувајте… Не се понижувајте!!! Нема посебни видови и родови луѓе! Одамна е мртов Хитлер и неговите раси!!!
@petar. Честитки Петар за начинот како треба да се пријде кон расправава. Камо среќа да нѐ има повеќе вакви, наспроти сите „запалени“ бранители на своите каузи, и од твојата и од мојата страна. Даваш добар пример како треба да се разговара, со каков тон, со каков речник, со каков пристап кон соговорникот.
Секој иден коментатор или риплајер, пред да го напише својот коментар нека го прочита убаво текстот на Петар.
Срдечно, Небојша